Η ιστορία πίσω από το The Falling Man

Γράφει ο Παναγιώτης Κούστας

Δε γίνεται κάποιος να βρίσκεται σε ηλικία που να έζησε μέσα από τα media την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και να μη θυμάται αυτό το καρέ, τη συγκεκριμένη φωτογραφία που τράβηξε ο Richard Drew, δεκαπέντε δευτερόλεπτα μετά τις 9:41. Απεικονίζει έναν άντρα, ολοζώντανο, να οδεύει σαν βέλος προς τον θάνατο, σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τα παράθυρα του ουρανοξύστη από τον οποίο πέφτει. Ποιος, όμως, είναι ο άνθρωπος που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ο The Falling Man;

Η φωτογραφία του αποτελεί σύμβολο των μαζικών εκούσιων-ακούσιων εκπαραθυρώσεων, ένα κενοτάφιο για όλους εκείνους τους ανθρώπους που την ύστατη ώρα επέλεξαν μία τελευταία ανάσα που κράτησε κατά μέσο όρο 10 δευτερόλεπτα πριν από τον βέβαιο θάνατό τους. Κι όμως, η ταυτότητά του παραμένει ένα μυστήριο.

Η απόσυρση της φωτογραφίας και η επανεμφάνισή της στο πιο επιδραστικό κείμενο για την 11η Σεπτεμβρίου

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η συγκεκριμένη φωτογραφία προκάλεσε σοκ και στη συνέχεια αποσύρθηκε για να έρθει ξανά στην επιφάνεια το 2003, όταν φιλοξενήθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου του αμερικάνικου Esquire μαζί με ένα σπουδαίο, βιωματικά γραμμένο κείμενο του πολυβραβευμένου αν και αμφιλεγόμενου δημοσιογράφου Tom Junod που κατέγραφε όλη την προσπάθεια εξακρίβωσης της ταυτότητας του σε ελεύθερη πτώση άνδρα.

Μέσα από το The Falling Man, αυτός ήταν ο τίτλος του κειμένου και αν δεν το έχεις ήδη κάνει -μιας και αναπαράχθηκε όσο ελάχιστα άρθρα που δημοσιεύτηκαν ποτέ στην ιστορία του περιοδικού Τύπου- μπορείς να το διαβάσεις με ένα κλικ εδώ, ο Junod έκανε τους Αμερικανούς να μετρηθούν στα ίσια με όσα μέχρι τότε απέφευγαν. Φέτος, 20 χρόνια μετά από την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους και 18 από τη συγγραφή του, δημοσιεύτηκε ένα νέο άρθρο στο ίδιο περιοδικό που εξηγεί το πώς γράφτηκε.

Ένας δημοσιογράφος στοιχειωμένος από μία φωτογραφία

Ο Junod ήθελε να γράψει κάτι γι' αυτή τη φωτογραφία από την πρώτη στιγμή που την είδε, ένα πρωί Τετάρτης που το ημερολόγιο έδειχνε 12 Σεπτεμβρίου του 2001. Λίγες ώρες νωρίτερα είχε παρακολουθήσει από την τηλεόραση ενός μπαρ την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων. Η εικόνα του συγκεκριμένου άντρα σε πλήρη ευθυγράμμιση με τα παράθυρα του ουρανοξύστη και η περιέργεια για το ποιος μπορεί να ήταν, τον στοίχειωσαν. Όπως και το γεγονός ότι αμέσως μετά την κυκλοφορία της η φωτογραφία λογοκρίθηκε και η χρήση της -όπως και των υπόλοιπων, μη ευθυγραμμισμένων, καρέ από την ίδια πτώση- δεν επανεμφανίστηκε στα media.

Δύο χρόνια αργότερα και ενώ οι Αμερικανοί υπέφεραν ακόμη από τις πληγές τους, ο Junod δεν μπορούσε να βγάλει από το μυαλό του αυτή την εικόνα. Έτσι, τον Μάρτιο του 2003 άρχισε να συζητάει με τον αρχισυντάκτη του την προοπτική ενός σχετικού κείμενου. Εκείνος του δήλωσε εξαρχής ότι δεν ήθελε να του παραδώσει μία ιστορία για το πώς κάλυψαν τα ΜΜΕ το γεγονός, αλλά μία μεγάλη ιστορία, που να έχει έκταση, να βγάζει νόημα και να αντικατοπτρίζει όσα σκέφτονταν όλοι δύο χρόνια μετά από την επίθεση. Κάτι που όσοι το διάβαζαν να το θυμούνταν χρόνια μετά.

Η δημοσιογραφική έρευνα που κράτησε 6 εβδομάδες

Μετά την εκκίνηση του ρεπορτάζ για την αποκάλυψη της ταυτότητας του "falling man" -το οποίο κράτησε έξι εβδομάδες και για την ολοκλήρωσή του συνεργάστηκε ο Andrew Chaikivsky, δημοσιογράφος με ειδίκευση στην έρευνα- και την πρώτη του επαφή με τους συγγενείς του πιο πιθανού υποψηφίου, ο Junod κατέληξε στο ότι το κείμενο που θα παρέδιδε δεν θα είχε να κάνει μόνο με την κριτική των ΜΜΕ αλλά και με τους ανθρώπους, την οικογένεια, την αγάπη και τις ιστορίες που αφηγούμαστε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας.

Το κείμενο, ο Junod ξεκίνησε να το γράφει δύο εβδομάδες μετά την έναρξη της έρευνάς του. Έγραφε και έκανε ρεπορτάζ. Έκανε ρεπορτάζ και έγραφε. Με τον Chaikivsky είχαν καταστρώσει τη μέθοδο με την οποία θα αναζητούσουν την ταυτότητα του "falling man" αλλά οι πόρτες των συγγενών των θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης ήταν κλειστές. Κανείς δεν ήθελε να αναγνωρίσει ως δικό του άνθρωπο κάποιον που είχε "αυτοκτονήσει ασύστολα" μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου.

Αργότερα ο Junod δήλωσε ότι η συγκεκριμένη ιστορία -μία πραγματική βόμβα συναισθημάτων- μπορεί να μην άλλαξε την καριέρα του, αλλά του άλλαξε τη ζωή. Κι αυτό παρότι ο αρχισυντάκτης του του έκοψε τις τελευταίες δύο παραγράφους. Το νόημα που τελικά έβγαζε το κείμενο ήταν το ότι "δεν μπορείς να πηδήξεις προς την αγκαλιά του Θεού, πρέπει να πέσεις".

Για την ιστορία, πάντως, το The Falling Man δεν έπαιξε ως cover story - στο εξώφυλλο εκείνου του αφιερωμένου στο στυλ τεύχους ήταν ο Colin Farrell. Δεν κέρδισε καν το National Magazine Award, με το οποίο ο Junod έχει τιμηθεί δύο φορές, για άλλα του κείμενα. Κι όμως, έμεινε στην ιστορία γιατί μίλησε κατευθείαν στην ψυχή όσων το διάβασαν και συνεχίζουν να το διαβάζουν. Γιατί έκανε κάτι να σπάσει στον ρου της ιστορίας και μεταμόρφωσε την ίδια την αυτοεικόνα των Αμερικανών.

πηγή