Γράφει ο Νίκος Κασκαβέλης
Δικηγόρος (ΜΔΕ, MSc)
Ας ξεκινήσουμε με το Σύνταγμα της χώρας, που διατρανώνει σε περίοπτη θέση πως όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου. Μια βασική αρχή όχι μόνο του νομικού μας πολιτισμού, μα του εν γένει πολιτισμού μας, που βασίζεται στην θεμελιώδη παραδοχή της αναγνώρισης ίσης αξίας και άρα ίσων δικαιωμάτων σε κάθε άνθρωπο. Τα ίσα αυτά όμως δικαιώματα που αναγνωρίζει ο Νόμος δεν απολαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο από όλους τους ανθρώπους. Πέρα από τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις και ανισότητες που αποτελούν αντικείμενο όλων των πολιτικών θεωριών, υπάρχουν δυστυχώς και κάποιες φυσικές ανισότητες.
Κάποιοι συνάνθρωποί μας, καθόλου λίγοι στον αριθμό, μπορεί να συναντήσουν κάποια στιγμή μία "περιπέτεια" στη ζωή τους (με την έννοια της αρχαίας τραγωδίας, την απρόοπτη μεταβολή συνθηκών) η οποία θα τους οδηγήσει σε μία ιδιότυπη κατάσταση ανάγκης. Τα Άτομα με Αναπηρία, εκ γενετής ή επίκτητη, είναι δυνητικά ο καθένας από εμάς. Πολίτες με πλήρη δικαιώματα και αξιώσεις, που όμως, λόγω κάποιας φυσικής αναγκαιότητας/νομοτέλειας, χρήζουν της δικής μας αρωγής, έτσι ώστε να μπορούν να απολαύσουν με τον ίδιο τρόπο το σύνολο των δικαιωμάτων τους. Χωρίς τη συνδρομή της κοινωνίας και του οργανωμένου κράτους, η ζωή τους καθίσταται πολύ δυσκολότερη και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και αβίωτη.
Ευτυχώς, με την πάροδο των αιώνων και την πρόοδο των κοινωνικών συστημάτων και αντιλήψεων, η υποχρέωση της κρατικής αρωγής θεωρείται δεδομένη και - με αυξομειώσεις στο επίπεδο και στην ποιότητά της- παρέχεται με διάφορους τρόπους. Όλα αυτά συμβαίνουν ακριβώς δίπλα μας και για τους συμπολίτες μας αυτούς και τις οικογένειές τους, είναι στοιχεία ιδιαίτερα κρίσιμα, ζωτικής σημασίας. Για τους υπόλοιπους όμως, εμάς τους "φυσιολογικούς" τα θέματά τους, μπορεί να μας απασχολούν κάπως, να μας ευαισθητοποιούν ενίοτε, ίσως θεωρητικά, ίσως σε επίπεδο εθελοντισμού (στην καλύτερη περίπτωση), δεν είναι όμως θέματα της πρώτης μας προτεραιότητας.
Μέσα στη δίνη της καθημερινότητας, ίσως και να τα προσπερνάμε. Αφορούν άλλους άλλωστε. Εμείς (λέμε μέσα μας) "Δόξα τω Θεώ είμαστε υγιείς". Ακούμε τις εισηγήσεις των φορέων, των σχετικών Συλλόγων, βλέπουμε τις εκδηλώσεις τους και συνηθίζουμε τις φυσιογνωμίες των εκπροσώπων τους, ως κάπως "περιφερειακών" παικτών, που μπορεί και να χαρακτηρίζουμε και κουραστικούς ή μονομανείς. Αυτά όλα όμως, μέχρι να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα το "πρόβλημα". Μέχρι να αγγίξει και εμάς προσωπικά ή κάποιον οικείο μας, η Ανάγκη. Τότε βέβαια αλλάζουν τα πράγματα.
Τότε όλα αυτά τα μακρινά, όλες οι διακηρύξεις δικαιωμάτων και οι πολύτιμες κατακτήσεις, όλες οι δυνητικές παροχές και διευκολύνσεις, γίνονται ζωτικής σημασίας. Γύρω από αυτά κινείται πλέον η ίδια μας η ζωή. Και αναρωτιόμαστε, πώς είναι δυνατόν όλο τον υπόλοιπο χρόνο να ήμασταν τόσο απόμακροι, τόσο αποστασιωποιημένοι, από ένα τέτοιο θέμα. Τόσο υπαρκτό και τόσο κρίσιμο. Δεν θα επεκταθώ εδώ σε όλες του τις διαστάσεις. Έχουν αναλυθεί δεόντως από Οργανώσεις ανά τον κόσμο και έχουν ενσωματωθεί σε διεθνείς συμφωνίες και νομικά κείμενα. Θα μείνω σε μικρές, πρακτικές και καθημερινές του εκφάνσεις.
Τώρα που είναι στην επικαιρότητα μια εκτεταμένη προσπάθεια για τον ηλεκτρονικό ιδίως εκσυγχρονισμό του Κράτους, ορισμένες πτυχές του θέματος δεν μπορεί να αγνοούνται. Είναι θέμα σοβαρότητας και αξιοπιστίας όλου του οικοδομήματος. Θέμα ισότητας και τελικά πολιτισμού. Δεν μπορώ φυσικά να μην αναφέρω το θέμα της προσβασιμότητας. Πράγματα που για εμάς είναι δεδομένα, σε κάποιο πρόσωπο ΑΜΕΑ αποτελούν διακύβευμα. Έχουν γίνει μεγάλα βήματα τα τελευταία χρόνια, με την καταλυτική συνδρομή της Ε.Ε. και των σχετικών της οδηγιών, αλλά έχουμε δρόμο ακόμα. Τα ΑΜΕΑ δικαιούνται κατά τρόπο απόλυτο την ελεύθερη πρόσβαση παντού. Σε κτήρια, δρόμους, παραλίες, κάθε είδους υποδομή. Και αν οι κατάλληλες υποδομές είναι ένα ζητούμενο, μεγαλύτερο ακόμα είναι το μορφωτικό έλλειμμα ημών των υπολοίπων. Που ακόμα παρκάρουμε μπροστά στη ράμπα και προκαλούμε απελπισία στον συμπολίτη μας που ψάχνει διέξοδο.
Πάμε όμως σε άλλο κλάδο. Τα ΑΜΕΑ έχουν κατοχυρωμένα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητά τους αυτή. Την πιστοποιημένη από τον αρμόδιο φορέα (ΚΕΠΑ). Πώς όμως απολαμβάνουν ή έστω ενημερώνονται για το πλέγμα αυτών των "ευνοϊκών" διατάξεων; Το αναλαμβάνει αυτό κάποιος επίσημος φορέας; Όχι βέβαια. Η ενημέρωση και η φροντίδα υπαγωγής στις διατάξεις αυτές, είναι αποκλειστικό "προνόμιο", άχθος στην ουσία, για τους ανθρώπους αυτούς. Μόνοι τους πρέπει να τα βρουν, μόνοι τους να τα κατηγοριοποιήσουν, μόνοι τους να τα αιτηθούν, σε πλείστες όσες Υπηρεσίες και μετά να…περιμένουν άφθονο χρόνο έως ότου ευδοκιμήσουν. Κανένα άγχος για τους κρίνοντες υπαλλήλους. Περιμένουν να "ωριμάσει" το θέμα, σαν να επρόκειτο για οποιοδήποτε άλλο.
Και ας εξαρτάται η ίδια η επιβίωση των ανθρώπων αυτών, της μητέρας, του πατέρα και του αδερφού μας δηλαδή, από τις παροχές αυτές. Τι λογικότερο από την εσωτερική επικοινωνία των Υπηρεσιών; Με την έκδοση πιστοποίησης αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ, να ενημερώνονται αυτόματα όλες οι αρμόδιες Υπηρεσίες και με δική τους πρωτοβουλία να παρείχαν τα δέοντα στους δικαιούχους; Ή ταυτόχρονα με την έκδοση αυτή, ένας αρμόδιος κρατικός λειτουργός να αναλάμβανε την πλήρη ενημέρωση των προσώπων και των οικογενειών τους; Να τους είχε υπό μία γενική εποπτεία και να βοηθούσε όπου χρειαζόταν; Αντί αυτού, αφήνονται μόνοι στην απάνθρωπη λαίλαπα απρόσωπων και βουβών μηχανισμών. Στη βασανιστική σιωπή αδιάκοπων κλήσεων που ουδείς απαντάει. Στο γραφειοκρατικό δαίδαλο διαπλεκόμενων διατάξεων.
Κι ο Άνθρωπος, ένα μπαλάκι του πινγκ-πονγκ που μένει αμήχανος να αναρωτιέται πόσο αξίζει τελικά και πού πήγαν τα ασφαλιστικά και άλλα του δικαιώματα. Και αναφέρομαι αμιγώς σε θέματα ΑΜΕΑ. Αν αυτά δε, συνδυαστούν με παράλληλες αναπηρίες του Δημοσίου (πχ στο άγος της αδιανόητης καθυστέρησης στην έκδοση σύνταξης, με την οποία συνδέονται και αναπηρικά επιδόματα), η κατάσταση γίνεται από αστεία έως εξοργιστική. Αιτία Στάσης.
Σε πολλές περιπτώσεις, η αφόρητη καθυστέρηση του Κράτους, δείχνει να δέχεται ως δεδομένα πολλά αβέβαια: Πως το πρόσωπο σε αδυναμία έχει κάποιον να τον νοιαστεί ή πως έχει στο "πλάι" κάποιο περιουσιακό απόθεμα να διαθέσει. Γιατί αν δεν συμβαίνει αυτό, είναι σαν να του λέει "δεν μας ενδιαφέρει πώς θα τα καταφέρεις". "Πούλα ό,τι έχεις και δεν έχεις, βγες στη μαύρη αγορά και διάθεσε τον εαυτό σου. Εμείς, αργούμε".
Δεν πάει έτσι. Και αν πήγε για πολύ καιρό, ήρθε η ώρα αυτό να σταματήσει. Γιατί σε αυτά ακριβώς τα ζητήματα κρίνεται το επίπεδο μιας κοινωνίας. Στον τρόπο που φέρεται στους πρακτικά πιο αδύναμους. Στους γέροντες, στα παιδιά, τα ΑΜΕΑ. Στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού των δομών του Κράτους, στην αναπροσαρμογή της νοοτροπίας και της λογικής του, τα ζητήματα αυτά οφείλουν να είναι άμεση προτεραιότητα. Ο έμπρακτος σεβασμός της αξίας του Ανθρώπου, είναι ακόμα ζητούμενο. Και δεν είναι παιχνίδι στα χέρια κανενός.
Πηγή: www.capital.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου