Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η ειρωνεία που δίδασκαν οι αρχαίοι


Γράφει ο Νίκος Κωνσταντάρας

Η γλώσσα μας είναι το σπίτι μας, ο χάρτης μας, το σκάφος και τα όρια του κόσμου μας. Η γλώσσα που μαθαίνουμε αργότερα ανοίγει νέους κόσμους μέσα μας, στον χώρο και στον χρόνο. Μας ωθεί σε δρόμους που δεν φανταστήκαμε, σε άγνωστες διαστάσεις, σε θαλάσσια ρεύματα και σοκάκια που χαρτογράφησαν προηγούμενοι ταξιδιώτες. Όσο παλιότερη μια γλώσσα, όσο μεγάλοι οι στοχαστές που την «κατοίκησαν», τόσο μεγαλύτερη η αξία της για εμάς, τόσο πιο ουσιαστικές οι αποκαλύψεις που μπορεί να μας χαρίσει. Η αρχαία γλώσσα υπάρχει μέσα σε άλλες, αποτελεί την πλούσια ύλη ανάμεσα στους ορατούς πλανήτες και στα αστέρια μιας γλώσσας· όταν τις συνδέουμε, διαστέλλουν το σύμπαν μας, εμπνέουν τη φαντασία μας. 

Το προσωπικό μου ταξίδι είναι μια ζωή σε τρεις γλώσσες, ένα έργο με πολλές πράξεις, μια περιπέτεια που δένει το τυχαίο με το αναπόφευκτο.

Οι γονείς μου Έλληνες, τα ελληνικά η μητρική μου γλώσσα, η γλώσσα της αγάπης, η μόνη που γνώριζα ως τα πέντε μου, μεγαλώνοντας σε ξένη χώρα. Στον παιδικό σταθμό τα άλλα παιδιά μιλούσαν αγγλικά. Νόμιζα ότι είχαν αρρωστήσει. Το ίδιο θα σκέφτονταν για μένα. Όσο μαθαίναμε όλοι μαζί να διαβάζουμε και να γράφουμε, εγώ μάθαινα τη γλώσσα τους. Ανακάλυψα νέο κόσμο, το «σπίτι» μου μεγάλωσε πολύ. Πήγα στο πανεπιστήμιο με στόχο να γίνω καθηγητής αγγλικών. Εκεί, τυχαία, για να συμπληρώσω μαθήματα, επέλεξα να παρακολουθήσω και αρχαία ελληνικά για ένα έτος, πιστεύοντας ότι θα ήταν εύκολα για μένα. Λάθος. Τα φτωχά ελληνικά μου κατάφεραν μόνο να με μπερδέψουν. Πελάγωσα. Και μετά καταγοητεύτηκα από το πλούσιο και απαιτητικό σύμπαν των αρχαίων. Το δεύτερο έτος διάβαζα Όμηρο, Σοφοκλή και Ευριπίδη στα αρχαία· ήμουν σίγουρος ότι δεν υπήρχε επιστροφή στην αγγλική φιλολογία.

Για το μεταπτυχιακό μου, μελέτησα σε βάθος τη λέξη «φιλία», όχι μόνο όπως την κατανοούμε στα ελληνικά σήμερα αλλά με όλες τις πτυχές και έννοιές της. Εκφράζει μια συνθήκη, συνδέει ανθρώπους σε μια σχέση στην οποία, και να μην είναι ίσοι μεταξύ τους (όπως αυτή μεταξύ ανδρών – γυναικών στην αρχαιότητα), απαιτείται και από τους δύο τήρηση του δεσμού. Πολλά, πολλά χρόνια αργότερα, βούτηξα πάλι στο πλούσιο πηγάδι της ίδιας λέξης για να γράψω μια εργασία για ευρωπαϊκό συνέδριο ψυχοθεραπείας που εστίαζε στη σύγκρουση και στη συμφιλίωση στις ομάδες, στα ζεύγη, στις οικογένειες.

Όταν ήρθα στην Ελλάδα, η γνώση των αρχαίων ελληνικών μού άνοιξε την πόρτα στη δημοσιογραφία με απρόσμενο τρόπο. Ο εκδότης της μόνης αγγλόφωνης εφημερίδας, Γιάννης Χορν, είχε αδυναμία στις μεταφράσεις άρθρων της (παλιάς) «Εστίας». Τότε, λίγοι της γενιάς μου γνώριζαν ή ήθελαν να γνωρίζουν την καθαρεύουσα. Άρχισα ως μεταφραστής και λίγο αργότερα ήμουν αρχισυντάκτης της μικρής, θρυλικής Athens News. Μετά με προσέλαβε το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Associated Press, για το οποίο εργάστηκα στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή.

Έτσι, πριν από 35 χρόνια, άρχισε η πορεία μου στον αγγλόφωνο Τύπο (εντός και εκτός Ελλάδας), η οποία, τα τελευταία 20 χρόνια εξελίσσεται παράλληλα με αυτή στον ελληνικό. Χωρίς τη γνώση του πλούτου και της πειθαρχίας των τριών γλωσσών δεν θα είχε αρχίσει αυτό το ταξίδι. Οι γλώσσες αλληλοσυμπληρώνονται, δημιουργούν γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του σήμερα, μεταξύ του εαυτού μου και της εποχής – στην οποία τα αγγλικά είναι η κοινή, όπως ήταν η ελληνική κάποτε.

Δεν συνιστώ σε όλους μια περιπλάνηση σαν τη δική μου. Ούτε μπορώ να κατακρίνω το Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πρίνστον που δέχεται πλέον στο προπτυχιακό του πρόγραμμα φοιτητές χωρίς γνώση των αρχαίων ελληνικών και λατινικών. Ίσως έτσι προσελκύσει περισσότερους φοιτητές, οι οποίοι γρήγορα θα καταλάβουν ότι το να μάθουν τις αρχαίες γλώσσες (αυτές ή και άλλες) είναι αναγκαίο και όχι δύσκολο. Ούτε η καλύτερη μετάφραση μπορεί να μεταφέρει όλες τις έννοιες και το πολύπλοκο πλαίσιο κάποιων λέξεων και εκφράσεων ώστε ένα κείμενο να είναι πλήρως κατανοητό. Ενίοτε ο θησαυρός κρύβεται. Δεν είναι η γλώσσα που χάνει εάν δεν διδάσκεται· μια κοινωνία που συνειδητά γυρίζει την πλάτη σε γνώσεις χιλιετιών θα χάνει μια πραγματική Ατλαντίδα κάθε μέρα. Το ότι συχνά η αλαζονεία και οι επιταγές «προοδευτικών» οδηγούν σε οπισθοδρόμηση, και το γεγονός ότι οι ίδιοι κομπάζουν γι’ αυτό, είναι τραγική ειρωνεία. Όπως ακριβώς τη διδάσκουν οι αρχαίοι.


Πηγή: www.kathimerini.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ψυχολογία εργασίας: Σχέσεις προϊσταμένου και υφισταμένων

Οι σχέσεις μεταξύ προϊσταμένου και υφισταμένων έχουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγικότητα και στα κίνητρα στο χώρο εργασίας. Η εκτίμηση που νιώθουν ότι έχουν οι υφιστάμενοι από τον προϊστάμενο τους, είναι από τους ισχυρότερους παράγοντες που τους επιτρέπουν να αφοσιώνονται στο έργο τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι το αίσθημα εκτίμησης βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο όπως άλλοι σημαντικοί παράγοντες σε σχέση με την εργασία τους που είναι το ύψος του μισθού, οι ευκαιρίες για εκπαίδευση και ανέλιξη. Ο προϊστάμενος είναι ο ισχυρότερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάζει τα κίνητρα και το ομαδικό πνεύμα εργασίας των υφισταμένων του. Με τον τρόπο συμπεριφοράς του, τον προφορικό του λόγο, τη γλώσσα του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου του, μεταδίδει σημαντικότατα μηνύματα για τη γνώμη και τις σκέψεις του σχετικά με την αξία των ανθρώπων που εργάζονται μαζί του.

Η ομορφότερη κοπέλα της Κρήτης για το 2011

Πλήθος κόσμου κατέκλισε την Τετάρτη 24 Αυγούστου το club Envy στο Ηράκλειο όπου πραγματοποιήθηκε ο μεγάλος Τελικός του 33ου Παγκρήτιου Διαγωνισμού Ομορφιάς. Τον τίτλο της MISS ΚΡΗΤΗ 2011 κατέκτησε η 19χρονη Εύα Ζεϊμπεκάκη από το Ηράκλειο, Ά Αναπληρωματική Miss Κρήτη 2011 αναδείχθηκε η Φαίη Αβδουλά και΄Β Αναπληρωματική Miss Κρήτη 2011 η Ευρυδίκη Μερκούρη. Η 17χρονη Μιχαέλα Φωτιάδη

Ο Κώδικας Ηθικής και Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως .

1965 Κώδικας των Αθηνών . Ο Κώδικας Ηθικής και Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως . Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ . Η ΛΑΜΠΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ . To 1960 ιδρύθηκε η ΕΕΔΣ – Ελληνική Εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων , το επιστημονικό σωματείο των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα . Ο “πατριάρχης” (πρωτεργάτης) των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα , ο Μάνος Παυλίδης διετέλεσε πρόεδρος της IPRA (International Public Relations Association ) , από το 1973 έως το 1976 , ενώ το 1964 είχε εκλεγεί στη θέση του Γραμματέα . Το 1965 στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε το παγκόσμιο συνέδριο της IPRA ( International Public Relations Association ) και εδώ υπογράφηκε ο περίφημος Κώδικας των Αθηνών , ο Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων που εφαρμόζεται αδιάλειπτα από τότε από όλα τα επιστημονικά σωματεία των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως . Δηλαδή όλοι οι επαγγελματίες των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως εφαρμόζουν και ασπάζονται τον Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας ,...

Κρητικό Σαρίκι το παραδοσιακό κεντητό μαντήλι για το κεφάλι. Η Ιστορία, οι συμβολισμοί & η Περίτεχνη πλέξη της κυρίας Πόπης

Με αφορμή την διάδοση της κρητικής παραδοσιακής τέχνης της πλέξης των σαρικιών επικοινωνήσαμε με την κυρία Πόπη, την υφάντρα μας. Τα χειροποίητα Κρητικά σαρίκια – μαντήλια στο katsounes.gr φτιάχνονται από τα χέρια της κυρίας Πόπης. Όπως μας είπε η ίδια και όπως θα έχετε αντιληφθεί η πλέξη των σαρικιών αποτελεί μια σπουδαία και περίτεχνη διαδικασία που διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη τιμή και την υπερηφάνεια των Κρητικών. Η τέχνη αυτή συναντάτε σήμερα κυρίως σε ορεινά χωριά της Κρήτης και κυρίως   χρησιμοποιείται από μεγαλύτερες γενιές. Όπως μας είπε η ονομασία του “Σαρίκι” έχει Τούρκικη καταγωγή και υποδηλώνει την Οθωμανική επιρροή στο νησί της Κρήτης τα παλαιότερα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κάπου εδώ είναι η στιγμή που πρέπει να μιλήσουμε για το Συμβολισμό που έχουν τα Σαρίκια και τα μαντήλια των κρητικών στα κρόσσια, αλλά και γενικότερα τους συμβολισμούς   Ποιοι είναι όμως οι συμβολισμοί του;;   Τα κρόσσια στα μαντήλια των κρητ...

Δημόσια Ιστορία και Έντυπος Τύπος

  Γράφει η Βογιατζάκη Δέσποινα Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Με τον όρο Δημόσια Ιστορία , αναφέρετε η καταγραφή και η διατήρηση των ιστορικών πληροφοριών έπειτα από προσωπικές εμπειρίες των ανθρώπων. Επίσης αναφέρεται στην αφήγηση για θέματα εθνικά, δημοσίων Προσώπων και για ορισμένες περιόδους των χωρών του κόσμου. Η Δημόσια Ιστορία αναφέρεται στην ¨Ιστορική Συντήρηση¨, ¨Επιστημονικά Αρχεία¨, ¨Προφορική Ιστορία¨, και σε άλλους τομείς. Το Πανεπιστήμιο της Βαλτιμόρης διδάσκει τη Δημόσια Ιστορία ως  ‘ η παρουσίαση της ιστορικής γνώσης σε ένα ευρύ κοινό-ακροατήριο. Η Δημόσια Ιστορία εμφανίζεται με πολλές μορφές, παραδείγματος  χάρη, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, ιστορικά έργα και τέλος, συλλογή & καταγραφή έργου’. Το Πανεπιστήμιο του Wisconsin αλλά και ο Robert Kelley   - Ιστορικός αναφέρουν ότι, ‘ η Δημόσια Ιστορία πιο συχνά αναφέρεται στην απασχόληση των ιστορικών προς την Ιστορία. Συνδέοντάς την με την εργασία έξω από τον ακαδημαϊκό χώρο’. Η ...