Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Οι διακοπές έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχολογία μας


Γράφει ο Ευστράτιος Παπάνης, 
Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Η σύγχρονη καταναλωτική εποχή έχει επιβάλει μία άνευ προηγουμένου τυποποίηση στο στυλ των διακοπών.

Ο αστικός πληθυσμός βομβαρδιζόμενος από τις διαφημίσεις και τα life style περιοδικά, προσπαθεί να προσαρμόσει τις διακοπές του στις επιταγές της κοσμικής ζωής και όχι στη προσωπικότητα του με ολέθρια αποτελέσματα: Τα πρότυπα βασίζονται στον άκρατο καταναλωτισμό και ευδαιμονισμό, ο οποίος απαιτεί ισχυρό οικονομικό υπόβαθρο.

Κατά τη διάρκεια των διακοπών πολλοί εργαζόμενοι, υπό την πίεση του να περάσουν οπωσδήποτε ευχάριστα, επιτείνουν το άγχος τους, με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουν τις μικρές στιγμές και να κοιτούν απελπισμένοι τις μέρες να ξοδεύονται, χωρίς η πολυπόθητη ευχαρίστηση να επέρχεται.

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άντρες απολαμβάνουν τις διακοπές λιγότερο σε σύγκριση με τις γυναίκες και θα ήταν προθυμότεροι να τις τερματίσουν και να επιστρέψουν στη δουλειά τους. Οι γυναίκες συνδέουν το ύψος των χρημάτων που ξοδεύουν για διακοπές με την προσμονή της ευχαρίστησης που θα αντλήσουν.

Οι περισσότερες έρευνες πάντως δείχνουν ότι οι μεγαλύτερες διακοπές δεν είναι και οι καλύτερες. Αντίθετα, τα περισσότερα θετικά συναισθήματα αναδύονται, όταν έχουν σχεδιαστεί μικρές εξορμήσεις.

Η εναλλαγή των στιγμών χαλάρωσης στις βραχυπρόθεσμες διακοπές με την ολιγοήμερη επιστροφή στην πραγματικότητα οξύνει την αντίθεση και οδηγεί τους ανθρώπους να εκτιμούν περισσότερο τον ελεύθερο τους χρόνο.

Ωστόσο, πολλοί λίγοι καταφέρνουν να πετύχουν θεαματικές αλλαγές κατά την περίοδο των διακοπών, ενώ αντίθετα οι περισσότεροι μεταφέρουν αυτούσιες τις συνήθειες και το άγχος τους στη νέα τοποθεσία. Οι ψυχολογικές αυτές αποσκευές, ειδικά των εργασιομανών, οδηγούν σε εμμονές και ιδεοληψίες που αναστέλλουν την ηδονή:

Ψυχαναγκαστικές προσωπικότητες, που πανικοβάλλονται εάν δεν έχουν μεταφέρει όλη την οικοσκευή στις αποσκευές, που φρίττουν με την ιδέα πως δεν θα είναι εφικτή η ευρυζωνική σύνδεση στο απόμερο μέρος που θα επισκεφθούν.

Ακόμα, που νιώθουν προδομένοι από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας και απογοητευμένοι από την έλλειψη καταστήματος καλλυντικών στο παραμεθόριο νησί, απλώς ψάχνουν μια πρόφαση να μείνουν σπίτι τους και να αντισταθούν μέχρις εσχάτων στην αλλαγή.

Προβλήματα επίσης δημιουργούνται όταν οι ελπίδες υπερβαίνουν τις δυνατότητες και όταν η πραγματικότητα υπολείπεται της φαντασίας (συμβαίνει συχνά): Κουνούπια, ανεπαρκή ξενοδοχεία, εγκαύματα από τον ήλιο, μέλη της οικογένειας με διαφορετική αντίληψη για τις ιδανικές στιγμές χαλάρωσης, καυγάδες, συνωστισμός, πενιχρά οικονομικά, καθώς και μια επίπλαστη κουλτούρα περιπέτειας είναι δυνατόν να διαταράξουν και να διασκεδάσουν τις επιθυμίες, οδηγώντας στη ματαίωση και την εξάντληση.

Σύμφωνα με τις έρευνες η προσμονή, η εμπειρία και οι αναμνήσεις είναι τρεις ψυχολογικές μεταβλητές που επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στις διακοπές. Συνηθέστερα το στάδιο της προσμονής, όσο και αν αυτό ακούγεται περίεργο, είναι το καθοριστικότερο, αλλά και το πιο ευχάριστο από τα υπόλοιπα δύο.

Μερικές φορές οι πιθανές αναποδιές αποτελούν τις καλύτερες αναμνήσεις και πηγή για ατέλειωτες αφηγήσεις κατά την επιστροφή, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν γίνεται αντιληπτό τη στιγμή που οι αντιξοότητες ταλανίζουν τους παραθεριστές: Κατά το στάδιο της ανάμνησης οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εξιδανικεύουν τα θετικά στοιχεία των διακοπών τους και να υποβαθμίζουν τα αρνητικά. Οι επιστήμονες αποκαλούν το φαινόμενο αυτό ιδεατή μνήμη.

Περιγράφει την αποσύνδεση των αναμνήσεων από τα συνοδευτικά συναισθήματα και εξηγεί γιατί οι περισσότεροι θεωρούν τις διακοπές ευχάριστες, ενώ ίσως δεν τις βίωσαν ως τέτοιες.

Αργότερα, παρατηρείται η τάση περιφραστικής περιγραφής τους: Αυτές ήταν οι διακοπές που κόντεψα να πνιγώ, ή τότε που γνώρισα τη σύζυγό μου.

Το συμπέρασμα σε κάθε περίπτωση είναι ότι η αναμονή και η ανάμνηση, περισσότερο από τις ίδιες τις διακοπές, είναι τα ισχυρότερα αναλγητικά. Αυτά μας ωθούν να σχεδιάζουμε τις επόμενες εξορμήσεις μας.

Μπορούμε να διακρίνουμε δύο βασικούς τύπους παραθεριστών : τον οργανωτικό, ο οποίος αντλεί ευχαρίστηση από τον προσεχτικό σχεδιασμό των διακοπών και που προσπαθεί να προβλέψει κάθε πιθανή λεπτομέρεια και τον αυθόρμητο – περιπετειώδη τύπο, που αρέσκεται να αντιμετωπίζει ακραίες και απρόβλεπτες καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση η σύγκρουση επέρχεται εάν αυτοί οι δύο τύποι αποφασίζουν να πάνε από κοινού διακοπές.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η έννοια των διακοπών δεν υπήρχε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια στο συλλογικό υποσυνείδητο του λαού, αλλά επεβλήθη από τον αστικό τρόπο ζωής και τα ΜΜΕ. Ποτέ δεν υπήρξαμε έθνος με κουλτούρα διακοπών, αν και τουριστική χώρα.

Οι προπάτορές μας δεν είχαν ούτε την πολυτέλεια ούτε τη διάθεση. Στην πραγματικότητα, οι διακοπές πρέπει να κατανέμονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να μην συσχετίζονται με συγκεκριμένες τουριστικές περιοχές και modus vivendi.

Το τελικό ζητούμενο είναι η ευτυχία και ειδικότερα η υποκειμενική αντίληψη της, η οποία δε συνδέεται αναγκαστικά με την αλλαγή του τρόπου ζωής.

Συμβουλές:
-Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από τις διακοπές
-Να μένετε σε επαφή με τα αληθινά αισθήματα και επιθυμίες σας. Εκφράστε τα ελεύθερα.
-Χρησιμοποιείστε τμήματα του εγκεφάλου σας, που δεν αξιοποιούνται κανονικά το υπόλοιπο έτος. Αυτό το επιτυγχάνετε με το να ανακαλύψετε και να ασχολειθείτε με δραστηριότητες, που δεν βρίσκονται στο καθημερινό ρεπερτόριό σας.
-Επιδιώξτε να διαθέτετε προσωπικό χρόνο για χαλάρωση
-Πληροφορηθείτε για την ιστορία και τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής που θα επισκεφθείτε. Να έρχεστε σε επαφή με τους ντόπιους
-Διαβάστε ένα βιβλίο και αποφύγετε την τηλεόραση και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές
-Ακούστε πολλή μουσική
-Ανάλογα με την προσωπικότητά σας, είτε επιδιώξτε να κάνετε διαφορετικά πράγματα από αυτά που έχετε συνηθίσει είτε μεταφέρετε τις συνήθειες σας, αλλά σε χαλαρότερους ρυθμούς…
-Κάντε νέες γνωριμίες
-Μην προβείτε σε έξοδα, που υπερβαίνουν τις δυνατότητές σας
-Μην επαναπαυθείτε ότι οι διακοπές μπορούν να σας αποζημιώσουν για το υπόλοιπο έτος
-Μην ακολουθείτε τη μόδα. Επιλέξτε προορισμούς, που δεν απευθύνονται στη μάζα!
-Αποκοπείτε από όλα όσα σας αγχώνουν. Αποσυνδεθείτε με κάθε τρόπο και ξεχάστε τα e-mail τα κινητά, την εργασία. Μεριμνάτε μόνο για τη σημερινή μέρα και όχι για το αύριο. Ενημερώστε τους φίλους και τον προϊστάμενο ότι δεν θα είστε διαθέσιμοι για την περίοδο των διακοπών.
-Επιδιώξτε τη φυσική άσκηση.
-Επιλέξτε ένα αργό μέσο μεταφοράς, για να σας μεταφέρει στον προορισμό σας. Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσετε ότι φεύγετε.
-Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από το πέρας των διακοπών τα επίπεδα της πίεσης και του άγχους θα έχουν επανέλθει στα προγενέστερα επίπεδα. Κρατήστε στην εργασία σας τις αναμνήσεις και τις φωτογραφίες από τις εξορμήσεις σας.


πηγή: in.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα «4 Π» του επιτυχημένου πολιτικού!

Όσοι από εμάς διδαχτήκαμε το Μάρκετινγκ, είχαμε την ευκαιρία να βρούμε στον δρόμο μας τα «4 Π» (4 P's of Marketing), τα οποία αποτελούν το συστατικό επιτυχίας ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, μέσα από τον σχεδιασμό της σωστής στρατηγικής, η οποία στηρίζεται: 1) Στα χαρακτηριστικά του προϊόντος ή της υπηρεσίας (Product). 2) Στην τιμή (Price) του προϊόντος / υπηρεσίας. 3) Στη σωστή τοποθέτησή του στην αγορά (Place). 4) Στη σωστή προώθησή του (Promotion). Αναλύοντας τα πιο πάνω χαρακτηριστικά, ένας πολιτικός μπορεί εύκολα να διακρίνει τη

Η ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΣ

Το σήμα κατατεθέν της Κρητικές παράδοσης και συγκεκριμένα οι "χειροποίητες κατσούνες, κρητικά μπαστούνια" είχαν την τιμητική τους στην τελευταία εκπομπή του ALPHA «Σαββατοκύριακο με τον Μάνεση». Την Κυριακή το μεσημέρι εμφανίστηκε στην εκπομπή μέσω σύνδεσης Skype ο Κρητικός "Digital Media Strategist" Μάρκος Σμυρνάκης. Επίκεντρο της συζήτησης ήταν ο τρόπος της διαδικτυακής προώθησης της Κρητικής παράδοσης, αλλά και πως όλο αυτό βοηθάει στην συντήρηση της. Όπως ισχυρίζεται, σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ είναι ικανές να δώσουν ξανά ζωή και να συστήσουν σε νέο κόσμο τις Κρητικές κατσούνες. Αυτό είναι και το όραμα. Η ένταξη ενός παγιωμένου προϊόντος και πάλι στην καθημερινότητα του ανθρώπου, πριν την εξαφάνιση του. Ένταξη... από όλες τις πλευρές, ξεκινώντας από το κίνητρο για την παραγωγή, αλλά και το ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους όχι μόνο να μάθουν να τις χρησιμοποιούν , αλλά και να παράγουν το συγκεκριμένο προϊόν Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τεχνίτες πλέ...

Η L’Oréal «σπάει» την γυάλινη οροφή για τις γυναίκες επιστήμονες!

  Τα Ελληνικά Βραβεία L’ORÉAL–UNESCO εντάσσονται στο Διεθνές Πρόγραμμα L’ORÉAL-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη, το όποιο αναγνωρίζει και υποστηρίζει διεθνώς γυναίκες επιστήμονες, με στόχο να τους δοθεί μεγαλύτερη αναγνώριση, να αναδειχθεί το ταλέντο τους και να εμπνεύσει περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με την επιστήμη. Με πίστη στην πεποίθηση ότι ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη χρειάζεται τις γυναίκες, το Ίδρυμα L’Oréal σε συνεργασία με την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, προκηρύσσουν για 12η φορά στην Ελλάδα, την έναρξη των φετινών βραβείων, με τρία σημαντικά βραβεία αξίας 10.000€ έκαστο, που θα δοθούν σε γυναίκες επιστήμονες, οι οποίες απασχολούνται στους τομείς των Βιοεπιστημών, των Φυσικών Επιστημών, των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών. Τέλος, ως περαιτέρω επιβεβαίωση της παραπάνω δέσμευσης και του θετικού αντίκτυπου των Βραβείων στους δικαιούχους του, ανακοινώνεται ότι από το 2022 και έπειτα, τα βραβεία θα πραγματοποιούνται κάθ...

Freelancer: Τι σημαίνει επί της ουσίας η νέα πραγματικότητα εργασίας;

Γράφει η Αρετή Διαμαντή Freelancer: Από την e-food και άλλες εταιρείες που υιοθετούν ένα τέτοιο μοντέλο εργασίας προκύπτει το νέο ερώτημα. Συμφέρει άραγε να είναι κάποιος freelancer και κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Σάλος δημιουργήθηκε με την πρόσφατη “ατυχή” διατύπωση της e-food σε μερίδα εργαζομένων της σε σχέση με το ενδεχόμενο να γίνουν freelancers αντί για μισθωτοί. Οι περισσότεροι διαμαρτυρήθηκαν έντονα, ενώ η εταιρεία έσπευσε να διαψεύσει και να μιλήσει για κακή επικοινωνία. Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ατόμων που δεν γνωρίζουν καν τι σημαίνει το freelancing. Σε αυτή την περίπτωση, τι αλλάζει στον εργασιακό τομέα; Πρόκειται για μια αναβάθμιση της εργασιακής πραγματικότητας ή μήπως για μια επιδείνωση της ήδη ζοφερής πραγματικότητας; Η τεχνολογία συχνά έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργείται ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές. Εδώ μήπως συμβαίνει κάτι τέτοιο; Freelancer: Τι συνεπάγεται για την καθημερινότητα ενός εργαζομένου; Αρχικά, πρόκειται για έναν αρκετά ευρύ όρο. Κ...

Ποια είναι τα βασικά προβλήματα στην ψυχολογία των εργαζομένων στον τουρισμό και πως μπορούν να βελτιωθούν;

Η Καλοκαιρινή τουριστική σεζόν έχει ήδη ξεκινήσει με πολλά προβλήματα να έρχονται στο φως της δημοσιότητας, αλλά με τα περισσότερα να παραμένουν και να εξελίσσονται εσωτερικά στους κλάδους των Τουριστικών Επαγγελμάτων. Τα τελευταία περιστατικά που συνέβησαν σχετικά με το έγκαυμα του νεαρού στην Κρήτη, αλλά και τον νεαρό σερβιτόρο να σερβίρει εντός θαλάσσης σε beach bar στην Ρόδο, κάνουν πλέον ξεκάθαρο ότι δεν ακολουθείται, αλλά ούτε φαίνεται να υπάρχει σαφής οδηγία για τον ασφαλή τρόπο εργασίας κάθε εργαζομένου. Τελικά η εργασία στον Τουρισμό είναι επιλογή ή λύση ανάγκης για τους εργαζομένους του χώρου;  • Πόσο εύκολό είναι από μία αδρανής περίοδο του χειμώνα να προσαρμοστείς σε μία έντονη καθημερινότητα; • Πόσες είναι και πόσες θα έπρεπε να είναι οι ώρες εργασίας;  • Υπάρχει προσωπικός χρόνος;  • Τηρείται η σωστή διατροφή; Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και σε μια χώρα όπου αποτελείται από 6.000 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Η ενασχόληση λοιπόν με τον...