Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

«Google Effect»: Πώς οι μηχανές αναζήτησης επηρεάζουν την ικανότητα να θυμόμαστε πληροφορίες


Eva M. Krockow Ph.D. Stretching Theory

Στην ουρά για τον κινηματογράφο, ρίχνω μια γρήγορη ματιά στο ρολόι μου. Το άτομο πίσω μου παρατηρεί το βλέμμα μου και ρωτά την ώρα. Τον κοιτάζω ξαφνικά με σύγχυση. Στα δύο δευτερόλεπτα που πέρασαν από τότε που κοίταξα το ρολόι μου, κατάφερα με κάποιο τρόπο να ξεχάσω τι ώρα είναι. Πρέπει να ρίξω άλλη μια ματιά στον καρπό μου και μόνο τότε μπορώ να δώσω την πληροφορία. Είναι τέσσερις και μισή, και ναι, αυτό σημαίνει ότι και οι δύο μας θα χάσουμε την έναρξη της ταινίας.

Σας θυμίζει κάτι το παραπάνω σενάριο; Μπορείτε να σκεφτείτε περιπτώσεις στις οποίες αναζητήσατε ένα γεγονός για να ξεχάσετε την πληροφορία σχεδόν αμέσως; Αν ναι, μπορεί να έχετε πέσει θύμα του «φαινομένου Google».

Το φαινόμενο Google
Το φαινόμενο Google περιγράφει ένα περίεργο φαινόμενο κατά το οποίο η απόδοση της μνήμης των ανθρώπων είναι χειρότερη για πληροφορίες που είναι εύκολα προσβάσιμες από ό,τι για πληροφορίες που απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια για να αποκτηθούν. Το φαινόμενο πήρε το όνομά του από τις μηχανές αναζήτησης Google, οι οποίες διευκολύνουν την πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών. Παραδείγματα τέτοιων «εύκολων» πληροφοριών περιλαμβάνουν:

– Γεγονότα που είναι διαθέσιμα σε διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες όπως η Wikipedia

– Τίτλοι ειδήσεων που εμφανίζονται σε εφαρμογές κινητών τηλεφώνων

– Τηλεφωνικοί αριθμοί που αποθηκεύονται στις ηλεκτρονικές λίστες διευθύνσεων

– Ημερομηνίες και γενέθλια αποθηκευμένα σε ηλεκτρονικά ημερολόγια

– Λεξιλόγιο που είναι προσβάσιμο μέσω διαδικτυακών λεξικών.

Επιστημονικές αποδείξεις για το φαινόμενο Google παρείχε μια σειρά ερευνητικών μελετών. Ένα από τα πειράματα απαιτούσε από τους συμμετέχοντες να διαβάσουν και να πληκτρολογήσουν 40 στοιχεία γενικής γνώσης, όπως «το μάτι μιας στρουθοκαμήλου είναι μεγαλύτερο από τον εγκέφαλό της». Ενώ οι μισοί από τους συμμετέχοντες ενημερώθηκαν ότι όλα τα γεγονότα θα αποθηκευτούν στον υπολογιστή, οι άλλοι μισοί υπέθεσαν ότι θα χαθούν.

Στη συνέχεια, όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα τεστ μνήμης που έλεγχε την ανάκληση των απλών πληροφοριών που περιλαμβάνονταν στο πείραμα. Αποδείχθηκε ότι το δεύτερο μισό των συμμετεχόντων, δηλαδή εκείνοι στους οποίους είχε ειπωθεί ότι δεν θα βασίζονταν στον υπολογιστή τους για την αποθήκευση των πληροφοριών, υπερείχαν έναντι των υπολοίπων. Προφανώς, το πρώτο μισό των συμμετεχόντων δεν είχε αισθανθεί την ανάγκη να θυμάται τα στοιχεία του πειράματος, επειδή περίμενε να τα αναζητήσει όποτε χρειαζόταν.

Το φαινόμενο Google μειώνει την εμπειρία της ζωής μας;
Από πολλές απόψεις, το φαινόμενο Google είναι ένας προσαρμοστικός μηχανισμός που εμποδίζει τον εγκέφαλό μας να γεμίσει με περιττές πληροφορίες. Άλλωστε, γιατί να θέλετε να αποθηκεύσετε στη μνήμη σας περίπλοκα γεγονότα, αριθμούς ή γενέθλια, αν μπορείτε να βασιστείτε σε ένα αξιόπιστο τηλέφωνο ή υπολογιστή αντ’ αυτού; Θα μπορούσε το φαινόμενο Google να μας βοηθήσει στην πραγματικότητα να δώσουμε προτεραιότητα στις πληροφορίες που πραγματικά αξίζει να θυμόμαστε; Ορισμένοι μελετητές συμφωνούν με αυτή τη δήλωση και τονίζουν ότι εξελισσόμαστε ώστε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στο ηλεκτρονικό μας περιβάλλον. Άλλοι, ωστόσο, επισημαίνουν διάφορους κινδύνους που συνεπάγεται η υπερβολική εξάρτησή μας από τη Google και τη σχετική τεχνολογία.

1ος κίνδυνος: Εξάρτηση
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη στήριξη σε τεχνικά βοηθήματα μνήμης είναι η συνεχής διαθεσιμότητα των βοηθημάτων αυτών. Κατά συνέπεια, οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται πιεσμένοι να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι με τις συσκευές τους. Η αίσθηση αυτή μπορεί να συμβάλλει σε εμπειρίες στρες και άγχους.

Επιπλέον, η εξάρτηση από την τεχνολογία μπορεί να έχει και άλλες απροσδόκητες παρενέργειες. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εξαρτώνται τόσο πολύ από τις συσκευές τους, ώστε αναπόφευκτες καταρρεύσεις λογισμικού να καταστρέφουν πληροφορίες και γνώσεις ετών που δεν μπορούν να ανακτηθούν. Άλλοι μπορεί να αποθηκεύουν ευαίσθητα δεδομένα ή μυστικούς κωδικούς πρόσβασης στους υπολογιστές τους χωρίς να αναγνωρίζουν τους συνήθεις κινδύνους που αφορούν την ασφάλεια στο διαδίκτυο.

2ος κίνδυνος: Απώλεια μιας πλήρους εμπειρίας ζωής
Ένας άλλος κίνδυνος αναφέρεται στη δυνατότητα του φαινομένου Google να μειώσει την ποιότητα της ζωής μας. Η φευγαλέα μόνο ματιά στις διαδικτυακές πληροφορίες μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους στο να χάσουν τα πιο διαφοροποιημένα μηνύματα που περιέχονται σε μια πληροφορία.

Επιπλέον, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το φαινόμενο Google μπορεί να ισχύει και για πληροφορίες με τη μορφή εικόνων. Στη μελέτη συμμετείχαν συμμετέχοντες που ολοκλήρωναν μια ξενάγηση σε μουσείο. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: Η πρώτη ομάδα ενθαρρύνθηκε να τραβήξει φωτογραφίες όλων των αντικειμένων του μουσείου, ενώ η δεύτερη ομάδα περπάτησε μέσα στο μουσείο χωρίς μέσο καταγραφής της εμπειρίας της.

Στη συνέχεια, και οι δύο ομάδες εξετάστηκαν ως προς τη μνήμη τους σχετικά με τα μουσειακά αντικείμενα που συνάντησαν κατά την ξενάγηση. Η ομάδα με τις ψηφιακές αναμνήσεις υπό μορφή φωτογραφιών θυμήθηκε σημαντικά λιγότερες λεπτομέρειες από την ομάδα χωρίς φωτογραφικές μηχανές. Συνεπώς, φάνηκε ότι η χρήση φωτογραφιών για την υποβοήθηση της μνήμης μπορεί να επηρεάσει τις εμπειρίες των ανθρώπων για τον κόσμο γύρω τους.

Ξεπερνώντας το φαινόμενο Google
Δεδομένων των κινδύνων που συνδέονται με την υπερβολική εξάρτηση από τις εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες, ίσως νιώσετε την ανάγκη να αντιμετωπίσετε το φαινόμενο Google και να μειώσετε την εξάρτησή σας. Τρεις απλές στρατηγικές μπορούν να βελτιώσουν τη μνήμη στη σύγχρονη εποχή της τεχνολογίας.

– Καταβάλλετε συνειδητή προσπάθεια για την αναζήτηση πληροφοριών.

– Κρατήστε χειρόγραφες σημειώσεις.

– Αφήστε τις συσκευές σας στο σπίτι.

Ως νέα μαμά, η οποία έχει εμμονή με τη λήψη φωτογραφιών και την ψηφιακή καταγραφή κάθε στιγμής της ζωής της κόρης μου, καλύτερα να άκουγα τις δικές μου συμβουλές! Θα πρέπει να μειώσω τον χρόνο που ξοδεύω κοιτάζοντας τον φακό της κάμερας και να δώσω μεγαλύτερη προσοχή στην  εμπειρία ζωής της μητρότητας. Τι λέτε για τον εαυτό σας; Μήπως ήρθε η ώρα να κάνετε απολογισμό και να ασχοληθείτε ενεργά με τη μνήμη σας;


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ψυχολογία εργασίας: Σχέσεις προϊσταμένου και υφισταμένων

Οι σχέσεις μεταξύ προϊσταμένου και υφισταμένων έχουν καθοριστικό ρόλο στην παραγωγικότητα και στα κίνητρα στο χώρο εργασίας. Η εκτίμηση που νιώθουν ότι έχουν οι υφιστάμενοι από τον προϊστάμενο τους, είναι από τους ισχυρότερους παράγοντες που τους επιτρέπουν να αφοσιώνονται στο έργο τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι το αίσθημα εκτίμησης βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο όπως άλλοι σημαντικοί παράγοντες σε σχέση με την εργασία τους που είναι το ύψος του μισθού, οι ευκαιρίες για εκπαίδευση και ανέλιξη. Ο προϊστάμενος είναι ο ισχυρότερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάζει τα κίνητρα και το ομαδικό πνεύμα εργασίας των υφισταμένων του. Με τον τρόπο συμπεριφοράς του, τον προφορικό του λόγο, τη γλώσσα του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου του, μεταδίδει σημαντικότατα μηνύματα για τη γνώμη και τις σκέψεις του σχετικά με την αξία των ανθρώπων που εργάζονται μαζί του.

Η ομορφότερη κοπέλα της Κρήτης για το 2011

Πλήθος κόσμου κατέκλισε την Τετάρτη 24 Αυγούστου το club Envy στο Ηράκλειο όπου πραγματοποιήθηκε ο μεγάλος Τελικός του 33ου Παγκρήτιου Διαγωνισμού Ομορφιάς. Τον τίτλο της MISS ΚΡΗΤΗ 2011 κατέκτησε η 19χρονη Εύα Ζεϊμπεκάκη από το Ηράκλειο, Ά Αναπληρωματική Miss Κρήτη 2011 αναδείχθηκε η Φαίη Αβδουλά και΄Β Αναπληρωματική Miss Κρήτη 2011 η Ευρυδίκη Μερκούρη. Η 17χρονη Μιχαέλα Φωτιάδη

Κρητικό Σαρίκι το παραδοσιακό κεντητό μαντήλι για το κεφάλι. Η Ιστορία, οι συμβολισμοί & η Περίτεχνη πλέξη της κυρίας Πόπης

Με αφορμή την διάδοση της κρητικής παραδοσιακής τέχνης της πλέξης των σαρικιών επικοινωνήσαμε με την κυρία Πόπη, την υφάντρα μας. Τα χειροποίητα Κρητικά σαρίκια – μαντήλια στο katsounes.gr φτιάχνονται από τα χέρια της κυρίας Πόπης. Όπως μας είπε η ίδια και όπως θα έχετε αντιληφθεί η πλέξη των σαρικιών αποτελεί μια σπουδαία και περίτεχνη διαδικασία που διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη τιμή και την υπερηφάνεια των Κρητικών. Η τέχνη αυτή συναντάτε σήμερα κυρίως σε ορεινά χωριά της Κρήτης και κυρίως   χρησιμοποιείται από μεγαλύτερες γενιές. Όπως μας είπε η ονομασία του “Σαρίκι” έχει Τούρκικη καταγωγή και υποδηλώνει την Οθωμανική επιρροή στο νησί της Κρήτης τα παλαιότερα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κάπου εδώ είναι η στιγμή που πρέπει να μιλήσουμε για το Συμβολισμό που έχουν τα Σαρίκια και τα μαντήλια των κρητικών στα κρόσσια, αλλά και γενικότερα τους συμβολισμούς   Ποιοι είναι όμως οι συμβολισμοί του;;   Τα κρόσσια στα μαντήλια των κρητ...

Ο Κώδικας Ηθικής και Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως .

1965 Κώδικας των Αθηνών . Ο Κώδικας Ηθικής και Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως . Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ . Η ΛΑΜΠΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ . To 1960 ιδρύθηκε η ΕΕΔΣ – Ελληνική Εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων , το επιστημονικό σωματείο των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα . Ο “πατριάρχης” (πρωτεργάτης) των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελλάδα , ο Μάνος Παυλίδης διετέλεσε πρόεδρος της IPRA (International Public Relations Association ) , από το 1973 έως το 1976 , ενώ το 1964 είχε εκλεγεί στη θέση του Γραμματέα . Το 1965 στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε το παγκόσμιο συνέδριο της IPRA ( International Public Relations Association ) και εδώ υπογράφηκε ο περίφημος Κώδικας των Αθηνών , ο Διεθνής Κώδικας Δεοντολογίας των Δημοσίων Σχέσεων που εφαρμόζεται αδιάλειπτα από τότε από όλα τα επιστημονικά σωματεία των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως . Δηλαδή όλοι οι επαγγελματίες των Δημοσίων Σχέσεων Παγκοσμίως εφαρμόζουν και ασπάζονται τον Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας ,...

Δημόσια Ιστορία και Έντυπος Τύπος

  Γράφει η Βογιατζάκη Δέσποινα Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Με τον όρο Δημόσια Ιστορία , αναφέρετε η καταγραφή και η διατήρηση των ιστορικών πληροφοριών έπειτα από προσωπικές εμπειρίες των ανθρώπων. Επίσης αναφέρεται στην αφήγηση για θέματα εθνικά, δημοσίων Προσώπων και για ορισμένες περιόδους των χωρών του κόσμου. Η Δημόσια Ιστορία αναφέρεται στην ¨Ιστορική Συντήρηση¨, ¨Επιστημονικά Αρχεία¨, ¨Προφορική Ιστορία¨, και σε άλλους τομείς. Το Πανεπιστήμιο της Βαλτιμόρης διδάσκει τη Δημόσια Ιστορία ως  ‘ η παρουσίαση της ιστορικής γνώσης σε ένα ευρύ κοινό-ακροατήριο. Η Δημόσια Ιστορία εμφανίζεται με πολλές μορφές, παραδείγματος  χάρη, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, ιστορικά έργα και τέλος, συλλογή & καταγραφή έργου’. Το Πανεπιστήμιο του Wisconsin αλλά και ο Robert Kelley   - Ιστορικός αναφέρουν ότι, ‘ η Δημόσια Ιστορία πιο συχνά αναφέρεται στην απασχόληση των ιστορικών προς την Ιστορία. Συνδέοντάς την με την εργασία έξω από τον ακαδημαϊκό χώρο’. Η ...