Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Κάτι από «Βόσπορο και Βενετία μαζί»


Γράφει ο Κωστής Μαυρικάκης

Η ανάγνωση παλιών εφημερίδων, αναμφίβολα σε φέρνει πάντοτε ενώπιον εκπληκτικών αποκαλύψεων. Δεν είναι μόνο ότι αυτές είναι τα αποτυπώματα του χτες και της ζωντανής Ιστορίας, αφού όπως λέγανε και οι Λατίνοι scripta manent, σε αντίθεση με την ηλεκτρονική εποχή μας. Μάλιστα, αυτά τα αποτυπώματα, πολλές φορές σε αφήνουν άναυδο μπροστά σε εντυπωσιακά κείμενα, που ενώ γράφτηκαν πριν από σχεδόν έναν αιώνα, είναι τόσο επίκαιρα που θα μπορούσαν να ξαναγραφούν και σήμερα …σχεδόν ως έχουν!

Το Μάιο του 1932 η ζωή κυλούσε σχετικά ήρεμα με τα προβλήματά της στην Κρήτη. Η χώρα ζούσε ήδη για μια δεκαετία στα απόνερα του εθνικού ακρωτηριασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής. Πρόσφυγες από την Ιωνία είχαν εγκατασταθεί και στη μεγαλόνησο, όπως και σε πολλά άλλα μέρη της ελληνικής επικράτειας. Ενσωματωμένη στον εθνικό κορμό για 19 χρόνια η Κρήτη, παρακολουθούσε τις ατελέσφορες προσπάθειες του συντοπίτη της πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου να σχηματίσει οικουμενική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της μαινόμενης οικονομικής κρίσης. Το ξέσπασμά της ήδη από το 1929 στην Αμερική, ανέτρεψε αργά αλλά σταθερά την ευνοϊκή οικονομική κατάσταση και τη σχετική σταθερότητα που είχε επιτευχθεί τα προηγούμενα χρόνια. Η αστάθεια είχε βάλλει τη χώρα στη δίνη της πτώχευσης αφού ήδη από τον Απρίλιο (1932) είχε κηρυχτεί αναστολή πληρωμών στο Δημόσιο. Μια μέρα, πριν ο Βενιζέλος ανακοινώσει την παραίτησή του, για να πάει η χώρα σε εκλογές το ερχόμενο φθινόπωρο, η καθημερινή εφημερίδα του Ηρακλείου «Η Δράσις» στις 25 Μαΐου 1932, έγραφε σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της για τις φυσικές καλλονές της Κρήτης, έχοντας αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο.

Ο ανώνυμος αρθρογράφος, σε ένα πολύ αιχμηρό κείμενό του, για την έλλειψη κρατικής διορατικότητας για το μέλλον του τόπου, που ως μονόδρομος ήταν ο τουρισμός, εξήρε κυρίως τις ομορφιές της «λουτροπόλεως που είναι κάτι ανάμεσα από Βόσπορο και Βενετία μαζί» όπως έγραφε. Ταυτόχρονα, έψεγε με σκληρή κριτική το Δημόσιο για την έλλειψη οράματος και την απουσία πολιτικής βούλησης στη βελτίωση των υποδομών που θα υποστήριζαν το νέο αυτό αναπτυξιακό όραμα για τον τόπο.

«Εσυνηθίσαμε τον τελευταίο καιρό να μιλούμε για τουρισμό και τ’ αυτιά μας βουίζουν συνεχώς από το θόρυβο που γίνεται για τον περίφημο αυτόνομο οργανισμό τουρισμού που έγινε για να διαφημίσει τον τόπο μας και να «συστηματοποιήσει» την βιομηχανία των ξένων! Και φαντάζεται καθένας που ακούει το θόρυβο αυτό πως γίνεται πραγματικά δουλειά σοβαρή πως το οικονομικό πρόβλημα της χώρας λύθηκε πια με τα χρήματα που θα εισπράττουμε από τους ξένους που θα ‘ρχονται να μας επισκέπτονται και να θαυμάζουν τον τόπο μας! Πόση πλάνη, αλήθεια! Γίνεται τέτοιος θόρυβος και όμως καμμιά, απολύτως καμμιά εργασία! Συντάσσονται σχέδια, ζωγραφίζονται φανταχτερές ταμπέλες δίδονται παχουλοί μισθοί και επιπλώνονται πολυτελέστατα μέγαρα καλλιμάρμαρα και διορίζονται διευθυντές και γραμματείς και φαρισαίοι, ξοδεύονται αφειδώς εκατομμύρια. Μα εργασία καμιά, εργασία θετική, αποτελεσματική δεν γίνεται πουθενά».

Τρία χρόνια πρωτύτερα το 1929, είχε ιδρυθεί με τυμπανοκρουσίες από το υπουργείο οικονομίας της εποχής «ο Ελληνικός Οργανισμός δια τον τουρισμόν» μέχρι και το 1936 που ο Μεταξάς τον κατήργησε, και απλά διέταζε να … ασβεστώνουν τους τοίχους στα ελληνικά νησιά, τόσο για λόγους υγιεινής, όσο και επειδή πίστευε ότι τα έκανε πιο γραφικά! Προφανώς, σε μια χώρα με πολυποίκιλα προβλήματα η λέξη «τουρισμός» όπως τον εννοούμε σήμερα ήταν άγνωστη, και στην Κρήτη εξακολουθούσαν να φτάνουν κυρίως οι περίεργοι περιηγητές, που αναλώνονταν στην έρευνα, την ιστορία, την αρχαιολογία και την εθνογραφία. Ο νεοϊδρυθείς κρατικός φορέας τουρισμού, έγινε αμέσως θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης, αφού κατά τη γνωστή μετέπειτα ελληνική συνταγή ολόκληρων δεκαετιών, βόλευε τους πολιτικά ημέτερους, χωρίς να επιδεικνύει έργο. Όσο δε για τις αντίστοιχες δημόσιες υποδομές, ούτε λόγος να γινότανε. Μέσα όμως σε αυτό το δυσχερές κλίμα υπήρχαν και οι προφητικές φωνές που με διορατικότητα έβλεπαν αυτό που ερχόταν, προτείνοντας συγκεκριμένες δράσεις. Έγραφε ο ανώνυμος συντάκτης, πρώιμος οραματιστής του άγνωστου τότε τουριστικού μάρκετινγκ:

«Η διαφήμιση που θα ‘πρεπε να' ναι η κυριότερη, η πρωταρχική δουλειά για να προσελκύαμε ξένους λείπει ολότελα. Ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι θα ‘πρεπε να κάμωμε γνωστό τον τόπο μας στους ξένους. Περιοριζόμαστε μονάχα να μιλούμε περί ευκλεών προγόνων, περί ενδόξου καταγωγής και περί σπανίων και μοναδικών αρχαιοτήτων, αλλά για την σύγχρονη Ελλάδα τίποτε. Σα να μην υπάρχει καθόλου. Σαν να ‘ναι κανένας ξερότοπος, χωρίς εμορφιές, χωρίς χάρη καμιά. Η Ελλάδα, με τα άφθονα, τα ασύγκριτα σε φυσικές ομορφιές τοπία της, είναι άγνωστη σ’ όλον τον κόσμο. Και πολύ περισσότερο βέβαια η Κρήτη. Κανείς δεν ξέρει την σύγχρονη Κρήτη. Οι ξένοι που περνούν από εδώ, όσοι δεν είναι ειδικοί αρχαιολόγοι αλλά ταξιδεύουν για αναψυχή, περιορίζονται απλώς σε μια βιαστική επίσκεψη του μουσείου Ηρακλείου και το πολύ της Kνωσσού, όχι γιατί ενδιαφέρονται για τις αρχαιότητες, μα γιατί άκουσαν πως το μουσείο Ηρακλείου είναι σπουδαίο και θέλουν σα θα γυρίσουν στον τόπο τους να διηγούνται στους άλλους πως το επισκεφτήκανε. Κανείς από τους ξένους δεν βγαίνει παραέξω. Κι' όμως υπάρχουν εδώ τόσες ομορφιές, αληθινές πηγές πλούτου που μένουν ανεκμετάλλευτες! Η Νεάπολη επί παραδείγματι θα μπορούσε να γίνει ένα σπουδαίο τουριστικό κέντρο, τώρα μάλιστα που ηλεκτροφωτίστηκε κιόλας, θα μπορούσε να προσελκύσει τόσο κόσμο, μα μένει άγνωστη».

Χρειάστηκε να περάσουν από το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «Δράσης», πάνω από 35 ολόκληρα χρόνια για να γίνει η πρώτη οργανωμένη τουριστική μονάδα στην ανατολικότερη πόλη, με πρωτεργάτη την ιδιωτική πρωτοβουλία, ως επιστέγασμα της «μελέτης τουριστικής αναπτύξεως Κρήτης» που παραγγέλθηκε από το υπουργείο Συντονισμού και εκπονήθηκε από την εταιρεία «Frank E. Basil, INC» το 1964. Το για πάνω από 30 χρόνια προφητικό δημοσίευμα, που υιοθέτησε τα αναπτυξιακά πλάνα για την περιοχή, ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Αλλά το μέρος που θα μπορούσε να γίνει ένα σπουδαίο κέντρο τουρισμού και παραθερισμού και να προσελκύσει ξένους απ' τα πέρατα του κόσμου και να γίνει ολόκληρη διεθνής λουτρόπολις είναι ο Άγιος Νικόλαος. Η μικρή αυτή πολιτειούλα, με την λίμνη της, με τα νησάκια και τα κανάλια της, με την ήρεμη και πάντα γαληνεμένη θάλασσα της που κυλά αργά αργά το κύμα και μουρμουριστὰ λες και χαϊδεύει και φιλά τα μαγευτικά ακρογιάλια, ἡ πολιτειούλα αυτή που είναι ένα κομμάτι Βενετία και Βόσπορος μαζί καθώς είναι μέσα στον μυχό του Μεραμπελιώτικου κόλπου κι' έχει γύρω της την θάλασσα και πάνω της τα περήφανα Λασιθιώτικα και Στειακὰ βουνά, θα μπορούσε ασφαλώς να προσελκύσει τους ταλαντούχους της Ευρώπης που ζητούν μια ήσυχη, μαγευτική γωνιά της γης, μια όμορφη λουτρόπολη για να περάσουν εκεί το καλοκαίρι τους. Μα ποιος γνωρίζει πως υπάρχουν όλα αυτά; Κανείς! Οι Αγιονικολιώτες, όπως και οι Νεαπολίτες, άνθρωποι εξαιρετικά προοδευτικοί και συγχρονισμένοι κάνουν ό,τι μπορούν για τον τόπο τους. Η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει κάνει ομολογουμένως θαύματα. Ξενοδοχεία θαυμάσια με όλα τα κομφόρ του συγχρόνου πολιτισμού, καταστήματα θαυμάσια, νερά άφθονα, ηλεκτροφωτισμός, άπλετος, ρυμοτομία και καθαριότης ζηλευτή. Μα όλα αυτά πάνε χαμένα, όλα αυτά σαν να μην υπάρχουν γιατί τα καταστρέφει η κρατική αδιαφορία, που φτάνει τα όρια της εγκληματικότητας. Ο τόπος μένει βέβαια τελείως αδιαφήμιστος».

Αλλά οι εντυπωσιακές αναφορές που θυμίζουν την απαράλλακτη σημερινή οικτρή πραγματικότητα (…λέγε με ΒΟΑΚ!), είναι στο επιμύθιον του άρθρου όπου αναδεικνύεται η ανυπαρξία των υποδομών:

«Δρόμοι δεν υπάρχουν» γράφει ο συντάκτης. Και συνεχίζει: «Ο Άγιος Νικόλαος δεν συγκοινωνεί ακόμη ούτε με το μαγευτικό λεκανοπέδιο του Λασηθιού, ούτε και με την επαρχία Σητείας ούτε και με την Βιάννο με αυτοκίνητο. Ακόμη και ο δρόμος Αγ. Νικολάου – Νεαπόλεως βρίσκεται σε οικτρά χάλια μισοκαταστρεμένος».

Που να το φανταζόταν ο άμοιρος αρθρογράφος, ότι έπειτα από 90 χρόνια αυτές οι διαπιστώσεις του θα παρέμεναν εν πολλοίς ανεκπλήρωτες από τους κατ’ εξακολούθηση περιοδικούς εμπαιγμούς του πολιτικού προσωπικού της Κρήτης και της χώρας;

«Πως λοιπόν θέλετε να προσελκύσει ο τόπος αυτός ξένους;» αναρωτιέται ο αρθρογράφος. «Πως θέλετε να προκόψει η περίφημη βιομηχανία των ξένων; Τουλάχιστον αν υπήρχεν έναν άλμπουμ με μερικές εικόνες, με λίγα καλά επεξηγηματικά λόγια! Μα τίποτε! Κι όμως αν ο Άγιος Νικόλας με τα θαυμάσια νησάκια του βρισκόταν σ’ άλλο μέρος, αν δεν είχε την ρωμαίικη κακομοιριά, ασφαλώς θα είχε γίνει ένα πραγματικό τουριστικό κέντρο, μια αληθινή λουτρόπολις. Στο νησάκι θα μπορούσε να γίνει ένα κέντρο της προκοπής, κέντρο αναψυχής και διασκεδάσεως. Το νησάκι είναι εύκολο να ηλεκτροφωτιστεί και να υδρευθεί με σωληνωτό υδραγωγείο, από το νερό της πόλεως. Και να δεντροφυτευτεί και να γίνει εκεί πάνω ένα πάρκο κι ανθόκηπος. Το νησάκι αυτό θα γίνει ένα μικρό Λίντο αν συγυριζότανε, αν φυτευότανε, αν εξωραϊζότανε. Προ πάντων αν διαφημιζότανε! Το μέλλον του Αγίου Νικολάου καθώς και της Νεαπόλεως, εξαρτάται κατά το μεγαλύτερο μέρος από την προσέλκυση ξένων. Ο τουρισμός είναι η μόνη πηγή ζωής και κίνησης για τα μέρη αυτά. Ό,τι δεν κάνει η επίσημος κακομοιριά, ας το κάμει η δημοτική και η ιδιωτική πρωτοβουλία».

Μπορεί βέβαια (ευτυχώς) ακόμη οι νησίδες των Αγίων Πάντων να μην έγιναν ένα «μικρό Λίντο» και να διατηρούν τη παρθενική φυσική γοητεία τους. Ούτε τα υπερφίαλα σχέδια από «νέους Αλεξανδρείς» της αυτοδιοίκησης που ονειρεύονται κρεμαστές γέφυρες «αλλά Μπρούκλιν» ατιμάζοντας το φυσικό μορφότυπο. Αλλά όλες οι υπόλοιπες προφητικές και πρωτοποριακές για την εποχή τους επισημάνσεις και προτάσεις του ανώνυμου συντάκτη, πόσο επίκαιρες και κυρίως πόσο ανεκπλήρωτες μοιάζουν;

Ένας αιώνας σχεδόν μετά, δεν υπήρξε αρκετός ώστε οι τοπικές κοινωνίες του νησιού, η ιδιωτική πρωτοβουλία και οι θεσμικοί φορείς του τουρισμού να σχεδιάσουν ένα ενιαίο, ισχυρό και με αξιώσεις τουριστικό μέλλον για την Κρήτη. Οι τουριστικοί φορείς του, κατακερματισμένοι εξακολουθούν, να πορεύονται με λογικές νομαρχιακών (και υπονομαρχιακών) καπετανάτων, χάνοντας το βηματισμό τους από τις σύγχρονες λογικές ενός εύθραυστου και ευαίσθητου προϊόντος υπό ισχυρούς ανταγωνισμούς σε έναν απρόβλεπτο και συνεχώς κλυδωνιζόμενο κόσμο. Με ένα κράτος να παρακολουθεί αμέτοχο, αδιάφορο και συνεργό στην παρακμή.

Θλιβερή διαπίστωση που επαληθεύει μήπως τη «ρωμαίικη κακομοιριά» αυτού του προφητικού κειμένου; Ή μήπως το γνωστό μότο της παρηγοριάς ότι «…τα πρώτα εκατό χρόνια είναι τα δύσκολα»;








Πηγή: www.cretalive.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τα «4 Π» του επιτυχημένου πολιτικού!

Όσοι από εμάς διδαχτήκαμε το Μάρκετινγκ, είχαμε την ευκαιρία να βρούμε στον δρόμο μας τα «4 Π» (4 P's of Marketing), τα οποία αποτελούν το συστατικό επιτυχίας ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, μέσα από τον σχεδιασμό της σωστής στρατηγικής, η οποία στηρίζεται: 1) Στα χαρακτηριστικά του προϊόντος ή της υπηρεσίας (Product). 2) Στην τιμή (Price) του προϊόντος / υπηρεσίας. 3) Στη σωστή τοποθέτησή του στην αγορά (Place). 4) Στη σωστή προώθησή του (Promotion). Αναλύοντας τα πιο πάνω χαρακτηριστικά, ένας πολιτικός μπορεί εύκολα να διακρίνει τη

Η ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΣ

Το σήμα κατατεθέν της Κρητικές παράδοσης και συγκεκριμένα οι "χειροποίητες κατσούνες, κρητικά μπαστούνια" είχαν την τιμητική τους στην τελευταία εκπομπή του ALPHA «Σαββατοκύριακο με τον Μάνεση». Την Κυριακή το μεσημέρι εμφανίστηκε στην εκπομπή μέσω σύνδεσης Skype ο Κρητικός "Digital Media Strategist" Μάρκος Σμυρνάκης. Επίκεντρο της συζήτησης ήταν ο τρόπος της διαδικτυακής προώθησης της Κρητικής παράδοσης, αλλά και πως όλο αυτό βοηθάει στην συντήρηση της. Όπως ισχυρίζεται, σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ είναι ικανές να δώσουν ξανά ζωή και να συστήσουν σε νέο κόσμο τις Κρητικές κατσούνες. Αυτό είναι και το όραμα. Η ένταξη ενός παγιωμένου προϊόντος και πάλι στην καθημερινότητα του ανθρώπου, πριν την εξαφάνιση του. Ένταξη... από όλες τις πλευρές, ξεκινώντας από το κίνητρο για την παραγωγή, αλλά και το ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους όχι μόνο να μάθουν να τις χρησιμοποιούν , αλλά και να παράγουν το συγκεκριμένο προϊόν Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τεχνίτες πλέ...

Η L’Oréal «σπάει» την γυάλινη οροφή για τις γυναίκες επιστήμονες!

  Τα Ελληνικά Βραβεία L’ORÉAL–UNESCO εντάσσονται στο Διεθνές Πρόγραμμα L’ORÉAL-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη, το όποιο αναγνωρίζει και υποστηρίζει διεθνώς γυναίκες επιστήμονες, με στόχο να τους δοθεί μεγαλύτερη αναγνώριση, να αναδειχθεί το ταλέντο τους και να εμπνεύσει περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με την επιστήμη. Με πίστη στην πεποίθηση ότι ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη χρειάζεται τις γυναίκες, το Ίδρυμα L’Oréal σε συνεργασία με την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO, προκηρύσσουν για 12η φορά στην Ελλάδα, την έναρξη των φετινών βραβείων, με τρία σημαντικά βραβεία αξίας 10.000€ έκαστο, που θα δοθούν σε γυναίκες επιστήμονες, οι οποίες απασχολούνται στους τομείς των Βιοεπιστημών, των Φυσικών Επιστημών, των Μαθηματικών και της Επιστήμης των Υπολογιστών. Τέλος, ως περαιτέρω επιβεβαίωση της παραπάνω δέσμευσης και του θετικού αντίκτυπου των Βραβείων στους δικαιούχους του, ανακοινώνεται ότι από το 2022 και έπειτα, τα βραβεία θα πραγματοποιούνται κάθ...

Freelancer: Τι σημαίνει επί της ουσίας η νέα πραγματικότητα εργασίας;

Γράφει η Αρετή Διαμαντή Freelancer: Από την e-food και άλλες εταιρείες που υιοθετούν ένα τέτοιο μοντέλο εργασίας προκύπτει το νέο ερώτημα. Συμφέρει άραγε να είναι κάποιος freelancer και κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Σάλος δημιουργήθηκε με την πρόσφατη “ατυχή” διατύπωση της e-food σε μερίδα εργαζομένων της σε σχέση με το ενδεχόμενο να γίνουν freelancers αντί για μισθωτοί. Οι περισσότεροι διαμαρτυρήθηκαν έντονα, ενώ η εταιρεία έσπευσε να διαψεύσει και να μιλήσει για κακή επικοινωνία. Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ατόμων που δεν γνωρίζουν καν τι σημαίνει το freelancing. Σε αυτή την περίπτωση, τι αλλάζει στον εργασιακό τομέα; Πρόκειται για μια αναβάθμιση της εργασιακής πραγματικότητας ή μήπως για μια επιδείνωση της ήδη ζοφερής πραγματικότητας; Η τεχνολογία συχνά έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργείται ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές. Εδώ μήπως συμβαίνει κάτι τέτοιο; Freelancer: Τι συνεπάγεται για την καθημερινότητα ενός εργαζομένου; Αρχικά, πρόκειται για έναν αρκετά ευρύ όρο. Κ...

Ποια είναι τα βασικά προβλήματα στην ψυχολογία των εργαζομένων στον τουρισμό και πως μπορούν να βελτιωθούν;

Η Καλοκαιρινή τουριστική σεζόν έχει ήδη ξεκινήσει με πολλά προβλήματα να έρχονται στο φως της δημοσιότητας, αλλά με τα περισσότερα να παραμένουν και να εξελίσσονται εσωτερικά στους κλάδους των Τουριστικών Επαγγελμάτων. Τα τελευταία περιστατικά που συνέβησαν σχετικά με το έγκαυμα του νεαρού στην Κρήτη, αλλά και τον νεαρό σερβιτόρο να σερβίρει εντός θαλάσσης σε beach bar στην Ρόδο, κάνουν πλέον ξεκάθαρο ότι δεν ακολουθείται, αλλά ούτε φαίνεται να υπάρχει σαφής οδηγία για τον ασφαλή τρόπο εργασίας κάθε εργαζομένου. Τελικά η εργασία στον Τουρισμό είναι επιλογή ή λύση ανάγκης για τους εργαζομένους του χώρου;  • Πόσο εύκολό είναι από μία αδρανής περίοδο του χειμώνα να προσαρμοστείς σε μία έντονη καθημερινότητα; • Πόσες είναι και πόσες θα έπρεπε να είναι οι ώρες εργασίας;  • Υπάρχει προσωπικός χρόνος;  • Τηρείται η σωστή διατροφή; Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και σε μια χώρα όπου αποτελείται από 6.000 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Η ενασχόληση λοιπόν με τον...